ਵਿਚੋਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕੁੜੀ ਇਸ ਅਮੀਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹੀ ਗਈ, ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਪੱਟ ਦੇ ਪੰਘੂੜੇ ਝੂਟੇਗੀ ।
ਜਦੋਂ ਉਸ ਪਾਸ ਜਾ ਕੇ ਬੈਠੀਏ, ਉਹ ਪਿਛਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪਟ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦਿਲ ਖੱਟਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨੰਦੂ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਰੁਕਮਣੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਪੱਟੀ ਪੜ੍ਹਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਨਾਲੋਂ ਅੱਡ ਕਰ ਲਿਆ।
ਦਿਲ ਮੇਰਾ ਤੜਫ਼ੇ, ਅੱਖ ਸ਼ਰਮਾਵੇ, ਮਾਂ ਝਿੜਕ ਨਿਹੁ ਪਟੀਆਂ ਪੜ੍ਹਾਵੇ, ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਗਲੇ। ਦਹਾਈ ਲੋਕੋ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਪੇਚ ਕੁਵਲੇ।
ਕੁਝ ਪੱਤ ਚੜ੍ਹ ਗਈ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਰਬਤ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਜਾਪਦੀ ਹੈ।
ਮੈਂ ਤੇ ਪੱਤ ਪੱਤ ਢੂੰਡ ਆਇਆ ਹਾਂ; ਹੁਣ ਨਾ ਮਿਲੇ ਤੇ ਕੀ ਕਰਾਂ। ਕੱਲ੍ਹ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਉਂਦਾ ਦੇ ਆਏ ਸਨ, ਉਸ ਦਾ ਫਰਜ ਸੀ ਆਪੇ ਆ ਜਾਣਾ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦ ਉਸ ਨੂੰ ਸੈਕੰਡ ਮਾਸਟਰ ਪਾਸੋਂ ਖੜਕੀਆਂ ਤਾਂ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਬੁਸਕਿਆ, ਤੇ ਮਾਂ ਨੇ ਅੱਗੋਂ ਹੋਰ ਸੇਕ ਚਾੜ੍ਹਿਆ। ਬ੍ਰਿਜ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਭੇਸ਼ ਆ ਗਿਆ, ਤੇ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਘਰ ਚੋਂ ਜੋ ਲੱਭਿਆ ਲੈ ਕੇ ਪੱਤਰਾ ਵਾਚ ਗਿਆ।
ਗੁਰਮੀਤ ਆਪਣਾ ਮਤਲਬ ਕੱਢ ਕੇ ਪੱਤਰਾ ਵਾਚ ਗਿਆ।
ਉਹ ਬਾਬੇ ਵੱਲੋਂ ਕੂੜ ਕੋਰਾਪਨ ਭੀ ਸਮਝਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਬੇ ਦਾ ਖਹੁਰਾਪਨ ਤੇ ਪਤੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵਧੀਕ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਸੋਚੀਂ ਪਾ ਦੇਂਦੀਆਂ।
ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਗੁਣ ਭੀ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੁੱਟਿਆ ਸੀ ਕਿਸੇ ਨਿਰਬਲ ਨਿਮਾਣੇ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਉਤੇ ਕਦੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਜੀਵਨ ਭਰ ਨਾਰੀ ਦੀ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਭੀ ਜ਼ਾਤ ਦੀ ਹੋਵੇ, ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਲੋਕ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਉੱਤੇ ਅਮਿਟ ਲਕੀਰ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।
ਡਾਕਦਾਰਨੀ ਨਾਮ ਦੀ ਰਸੀਆ ਸੀ, ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਕਾਲਜਾ ਪੱਥਰ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਕੋਮਲ ਨੂੰ ਸੱਟ ਭੀ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਕਰਾਰੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਦਾਰਨੀ ਬੜਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾਉਂਦੀ, ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦੀ ਤੇ ਸ਼ੁਕਰ ਵੱਲ ਪੈਂਦੀ, ਪਰ ਉਸ ਪਿਆਰੇ ਵੀਰ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਚੇਤੇ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੀ।
ਜਸਬੀਰ ਤੁਹਾਡੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਮਨ ਆਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਟਲੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਪੱਥਰ ਚੱਟ ਕੇ ਹੀ ਮੁੜੇਗਾ।