ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ

ਦੇਸ਼ ਉੱਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦਾ ਲਹੂ ਖੌਲ ਉੱਠਿਆ।

ਕਈ ਵਾਰੀ ਜੁੰਮੇ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ ਕਿ ਚੀਰ ਪੜਾਂ ਤੇ ਚੁੜੇਲ ਵੱਸਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹਦਾ ਦਿਲ ਕਦੀ ਨਾ ਮੰਨਦਾ ਤੇ ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹੋਰ ਹੋਰ ਉਹਦੇ ਡੋਲੇ ਆਕੜਦੇ, ਵਧੇਰੇ ਉਹਦੀ ਛਾਤੀ ਉਠਦੀ ; ਉਹਦੀਆਂ ਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਲਹੂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੌਲਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ, ਤੇ ਜੁੰਮੇ ਦੇ ਦੰਦ ਉਹਦੇ ਦੰਦਾਂ ਤੇ ਕਰੀਚਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹੁੰਦੇ।

ਸ਼ਾਹੂਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ੂਬ ਲਹੂ ਚੂਸਦੇ ਹਨ ।

ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਨੇ ਮੇਰਾ ਲਹੂ ਚੂਸ ਲਿਆ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਬਣੇਗਾ।

ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾ ਸਿਰ ਦਰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁੜਪੁੜੀ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਉਸ ਦਾ ਲਹੂ ਛੁਡਾਓ, ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਏਗਾ।

ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਲਹੂ ਜੰਮਣ ਲੱਗਾ। ਕੱਲ੍ਹ ਤੇ ਉਹ ਚੰਗਾ ਭਲਾ ਸੀ, ਹੋ ਕੀ ਗਿਆ।

ਪ੍ਰੰਤੂ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸ਼ਬਾਬ ਕੌਰ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਚੜ੍ਹਦਾ ਅਹਿਲਕਾਰ । ਜਿੱਥੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਡੁੱਲ੍ਹੇ, ਲਹੂ ਡੋਹਲਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਬਹੁਤ ਵਧ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ; ਉਹ ਲਹੂ ਥੁੱਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਸਮਝੋ।

ਅਸਾਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਵਤਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਏਸੇ ਵਿਚ ਅਸਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਵੱਸਣਾ ਹੈ । ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਹੁਣ ਮਿੱਤਰਾਨਾ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, ਲਹੂ ਦਾ ਸਾਕ ਕੋਈ ਨਹੀਂ !

ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਲਹੂ ਦੇ ਤਿਹਾਏ ਹਨ।

ਸ਼ਾਹ ਬਾਹਰੋਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਚਾਰਾ ਅਤੇ ਪੱਕੀ ਫਸਲ 'ਚੋਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਠੂੰਗੇ ਮਾਰ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਝੇਪ ਕਰਕੇ ਕਰਮਾ ਕੁਝ ਆਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਲਹੂ ਦੀ ਘੁੱਟ ਭਰ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਗ਼ਰੀਬੀ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਅਤੇ ਹੀਣਾ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦੇਂਦੀ ਹੈ।

ਨਵ-ਵਿਆਹੀ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਉੱਤੇ ਲਹੂ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਕੇਰ ਰਹੀ ਸੀ।