ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ

ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿਨ ਪਾ ਦਿੱਤੇ, ਬੜੇ ਵਖਤਾਂ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।

ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੇ ਸੇਵਾ ਭਾਵ ਨੂੰ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹੀ ਦਿਨੀ ਫੱਟੜ ਵਾਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇੱਕ ਕੀਤੀ ਰੱਖਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਦਿਨ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੂੰ ਯਾਦ ਸਨ।

ਮਿਹਨਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੇਪਰਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇੱਕ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਜਿਹੜੀ ਸ਼ਰਤ ਹਾਸੇ ਹਾਸੇ ਵਿਚੱ ਲਿਖੀ ਸੀ; ਉਹ ਕਾਲ ਬਣ ਕੇ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਤੇ ਕੂਕਦੀ ਏ, ਤੋਂ ਹੁਣ ਮੈਂ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਆਂ।

ਬਿਮਾਰ ਬੁੱਢਾ ਬੱਸ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਹੈ ।

ਰਿਜਕ ਮੁਹਾਰਾਂ ਚੁੱਕੀਆਂ ਪਿਆ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਫੇਰ, ਦਾਨਸ਼ ਤੋਂ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰ ਉਖੇੜ।

...ਕਈ ਵਾਰੀ ਏਹੋ ਜੇਹੀਆਂ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਉਹ ਵੇਖ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਪਰ ਜਸੋ ਨੇ ਕਦੀ ਇਕ ਵਾਰੀ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਪਾਸ ਆਪਣੀ ਤਕਲੀਫ ਦਾ ਰੌਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਾਇਆ। ਹੋਰ ਕੋਈ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਰੌਲਾ ਪਾ ਪਾ ਕੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਮਾਵਾਂ ਧੀਆਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਚੱਟਦਾ ਰਹਿੰਦਾ।

ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸ ਵੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਪਿਉ ਪੁੱਤ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਬੰਦੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨਾਲ ਤੇ ਉਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।

ਡਾਕਟਰ ਅਨੰਦ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵੀ ਏਹ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪੰਛੀ ਲੰਘਦਾ ਗਿਆ, ਆਪਣੀਆਂ ਛੋਹਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਉਚਾਈਆਂ ਨਿਵਾਈਆਂ ਲਿਆਉਂਦਾ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਜੇਹੜੀ ਗੱਲ ਅਸਲੋਂ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਚੱਕਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੋਈ, ਉਹ ਇਹ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਅਨੰਦ ਵਰਗਾ ਤਿਆਗੀ ਤੇ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਬੰਦਾ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗੀ ਤੰਗੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ।

ਪਰ ਜਦ ਚਾਰੇ ਬੰਨੇ ਉਸ ਦਾ ਜੀ ਮਿਚਲਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਤੇ ਬਦਬੋ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਪਾਟਣ ਤੇ ਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਵੀ ਪਰਵਾਹ ਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਬਜ਼ਾਰ ਉਰਾਂ ਹੀ ਛੱਡ ਕੇ ਨੱਠਣ ਦੀ ਕੀਤੀ।

'ਚੰਪਾ' ਦੇ ਨਾਲ 'ਰਾਣੀ' ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਨ ! ਚੰਪਾ ਲਈ ਕਿਤਨਾ ਮਿੱਠਾ ਸੀ ਇਹ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਦੋ-ਅੱਖਰਾ ਸ਼ਬਦ ! ਚੰਪਾ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿਚ ਹਵਾ ਜਿਹੀ ਭਰਨ ਲੱਗਾ ਤੇ ਉਹ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸੀ- "ਕਿਤੇ ਬਹੁਤੀ ਭਰ ਜਾਣ ਨਾਲ ਇਹ ਪਾਟ ਹੀ ਨਾ ਜਾਵੇ।

ਸਭੇ ਲੋਕ ਧੰਦੀਂ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਨੇ । ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੇਹਲ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਤੇ ਬੀਤੇ ਹਾਲ ਨੂੰ ਸੁਣ ਸਕੇ, ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਕੀੜੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਚਲ ਰਹੀਆਂ ਨੇ, ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੁਝਦਾ।