ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ

ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਆਦਮੀ ਲਲੇਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬੜਾ ਹੀ ਮਖੌਲੀ ਹੈ।

ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਇੰਨ੍ਹੀ ਵੱਡੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰੂਪ ਸਿਰਫ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੀ ਖਾਸ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ! ਮੈਂ ਕੀ ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਔਗੁਣ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸੁਹੱਪਣ ਦਾ ਇੱਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਭੀ ਨਹੀਂ । ਸੱਚ ਹੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕੌਣ ਵਿਆਹ ਕਰਾਏਗਾ । ਕੋਈ ਦੇਵਤਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਹੜਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਲੜ ਗੰਢੇਗਾ।

ਮੈਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਲੜ ਫੜਿਆ ਹੈ, ਡੋਬ ਦਿਉ ਭਾਵੇਂ ਤਾਰ ਦਿਉ।

ਕੁੜੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਸੁਖੀ ਰਹੇਗੀ- ਭਰਾ ਬੋਲਿਆ । ਰੱਤੋ ਸਮਝ ਗਈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਟੋਲ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਕੀਲ ਤਾਂ ਜੁਆਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਬੁੱਢੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਰੱਤੋ ਦਾ ਗਲੀ ਭਰਾ ਬੋਲਿਆ । ਉਏ ਮੂਰਖਾ ! ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਨਪੜ ਡੰਗਰ ਦਾ ਲੜ ਫੜਾ ਦੇਈਏ ? ਜੇ ਰੱਤੋ ਬੇ-ਜ਼ਬਾਨ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹੇ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਧੱਕਾ ਦੇ ਦੇਈਏ।

ਹੇ ਸੁਆਮੀ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲੜ ਲੱਗੀ ਹਾਂ, ਹੁਣ ਕਿੱਧਰ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਮਾਲਕ ਹੋ, ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਏ, ਕਹਿ ਲਉ।

ਨਹੀਂ, ਜੋਰਾਵਰੀ ਨਾ ਕਰ, ਮੈਂ ਧੀ ਨੂੰ ਕੰਗਾਲ ਦੇ ਲੜ ਨਹੀਂ ਲਾਉਣਾ, ਅਖੇ 'ਘਰ ਨਾ ਖਾਣਕਾ ਤੇ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਨਾਂ ਮਾਣਕਾ,'' ਮੇਰੀ ਧੀ ਦਾ ਸੁਭਾ ਅਮੀਰ ਏ ਤੇ ਉਸ ਘਰ ਉਸ ਦੀ ਨਹੀਂ ਨਿਭਣੀ।

ਉਸ ਮਾਈ ਦਾ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਨਾ ਬਣੀ, ਨਿਰਾ ਲੜਾਈ ਦਾ ਘਰ ਈ । ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਕਰੇਗੀ।

ਤੂੰ ਤੇ ਕੁੱਛੜ ਬਹਿ ਕੇ ਸਾਡੀ ਦਾਹੜੀ ਖੋਹਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਏ । ਅਸੀਂ ਤੇਰੀ ਉਸਤਤ ਕਰਦੇ ਨਹੀਂ ਥੱਕਦੇ ਤੇ ਤੂੰ ਕਿਸ ਲੜੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਏਂ ?

ਉਸਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਇਤਬਾਰ ਨਾ ਕਰੀਂ ; ਉਹ ਤੇ ਪੂਰਾ ਲਾਈ ਲੱਗ ਹੈ। ਬਸ; ਗੰਗਾ ਗਏ ਤੇ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਤੇ ਜਮਨਾ ਗਏ ਤੇ ਜਮਨਾ ਦਾਸ।

ਸ਼ਾਮੋ ਨੇ ਦਿਆਲੇ ਦੇ ਡਾਕੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਾਈ। ਰੂਪ ਦਿਆਲੇ ਦੀ ਕਰਤੂਤ ਸੁਣ ਕੇ ਲੋਹਾ ਲਾਖਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮਝਿਆ, ਏਸੇ ਲਈ ਦਿਆਲਾ ਐਨੇ ਚਿਰ ਦਾ ਏਥੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਖੈਰ ਉਸ ਦੀ ਲਾਹ ਪਾਹ ਕਰਾਂਗਾ, ਆਏ ਦੀ।

ਅੱਜ ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਲਾਹ-ਪਾਹ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਸ਼ਰਮ ਹੋਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਮੁੜ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਪੀਵੇਗਾ ।

ਕੰਦਲਾ ਕਿਸੇ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦੇ ਮਾਪੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਨ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਉਹਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏ । ਇਸ ਨੇ ਲੱਖ ਵਾਰ ਸਮਝਾਇਆ, ਰੋਈ, ਖਫ਼ਾ ਹੋਈ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਹਦੀ ਨਾ ਸੁਣੀ। ਅਖੀਰ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਜਦੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਲੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਕੰਦਲਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਮ ਲਾਹ-ਪਾ ਕੇ ਘਰੋਂ ਟੁਰ ਆਈ।