ਜਿੱਧਰ ਕੋਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੂੰ ਮੂੰਹ ਚੁੱਕ ਕੇ ਤੁਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈਂ। ਜ਼ਰਾ ਸੋਚਿਆ ਤੇ ਕਰ ਕਿ ਤੇਰਾ ਉੱਥੇ ਜਾਣਾ ਯੋਗ ਭੀ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ।
ਮੌਲਵੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਧਵਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣਾ ਮਨਾਣ ਲਈ, ਬਚਨ ਭੀ ਬੜੇ ਕੋਮਲ ਕਹੇ ਤੇ ਉਂਝ ਭੀ ਉਹ ਮੂੰਹ ਚਿੱਤ ਲਗਦੇ ਸਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਹ ਭੀ ਠੇਡੇ ਖਾਕੇ ਡਾਵਾਂ ਡੋਲ ਹੋ ਹੋ ਕੇ ਕੁਝ ਸੋਚਵਾਨ ਹੋ ਚੁਕੀ ਸੀ।
ਮੈਂ ਹਾਲੀ ਗੱਲ ਮੁਕਾਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੂੰਹ ਚੜ੍ਹਾਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਮੈਨੂੰ ਰੇਲ ਬੰਦ ਕਰਨੀ ਪਈ।
ਮੈਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਦੇਵਾਂਗੀ, ਪਈ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪੜਦਾ ਰੱਖਣ ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਮੂੰਹ ਨਾ ਚੜ੍ਹੇ। ਕਿਉਂ ਜੱਸੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਭੇਤ ਤੇ ਨਾ ਖੋਲੇਂਗੀ।
ਨੂੰਹ ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਧੀ ; ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਇਵੇਂ ਸਤਾਇਆ ਜਾਏ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸਨੇ ਆਪੇ ਮੂੰਹ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣਾ ਹੋਇਆ।
ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਭੁੱਖਾ ਹੈਂ ਜਾਂ ਤੈਨੂੰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ ਹੈ। ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹੇ ਤਾਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੈ, ਹੁਣ ਦੱਸ ਦੇ, ਗੱਲ ਕੀ ਹੈ ?
ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬਹੁਤ ਖੁਲ੍ਹ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਤੂੰ ਨਿੱਕੇ ਵੱਡੇ ਦਾ ਕੋਈ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ।
ਜਦੋਂ ਵਕੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਤਾਂ ਮੁਦਈ ਨੇ ਕਿਹਾ-ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਤੇਰੀ ਜੰਮਣ ਰਾਤ ਨੂੰ ! ਤੇਰੇ ਮੂੰਹ ਖੰਡ ਪਾਵਾਂ, ਤੂੰ ਵਕੀਲ ਨਹੀਂ, ਤੂੰ ਕੋਈ ਧਰਮ-ਰਾਜ ਦਾ ਰੂਪ ਏਂ।
ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਤ ਰਹੇ, ਪਰ ਕੋਈ ਸੁਆਦ ਨਹੀਂ ਆਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਮੂੰਹ ਹੀ ਕੌੜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਾਇਆ।
''ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਵੇਲੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸ਼ਤੀ-ਨੁਮਾ ਟੋਪੀਆਂ ਤੇ ਜਵਾਹਰ-ਜਾਕਟਾਂ ਹੇਠ ਕਿਹੜੀ ਮੂੰਹ ਕਾਲੀ ਭੇਡ ਲੁਕੀ ਬੈਠੀ ਹੈ।"
ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਿਆ ਤਾਂ ਕਈ ਅਬਲਾ ਕੁੜੀਆਂ ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਢਾਹੇ ਵੜੀਆਂ। ਉਦੋਂ ਮਨੁੱਖ-ਮਤ ਇੰਨੀ ਕਸ਼ਟ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਕਾਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਫਾਂ ਵਿਚ ਗਿਣਦੇ।
ਕੁੜੀ ਤੇ ਘਰੋਂ ਨੱਸੀ ਸੋ ਨੱਸੀ ; ਉਸਦਾ ਤੇ ਮੂੰਹ ਕਾਲਾ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਪਰ ਵਿਚਾਰੇ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਬਲ ਗਈ ਹੈ ; ਉਹ ਕਿਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿਖਾਉਣ ਜੋਗੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇ।