ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ

ਬੰਦਾ ਕਿੱਡਾ ਹੀ ਗੁਣੀ ਗਿਆਨੀ ਹੋਵੇ, ਟਕਿਆਂ ਬਿਨਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਾਤ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਦਾ। ਬਿਗਾਨੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰਹੇ, ਸਕੇ ਭੈਣਾਂ ਭਰਾ ਤੇ ਮਾਪੇ ਤੀਕ ਇਸ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦੇਂਦੇ।

ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਨਾ ਦੇ । ਇਕ ਸੁਸ਼ੀਲ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਤੇ ਮਸਤ ਹੋ ਜਾਣਾ ਅਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਘੜਨੀਆਂ ! ਇਹ ਠੀਕ ਨਹੀਂ । ਲੋਕੀਂ ਸੱਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ 'ਰਾਮ ਕਰੇ, ਕਹੀਂ ਨੈਨ ਨਾ ਉਲਝੇ।

ਸ਼ਾਮ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਜਨਾਬ, ਕਾਨੂੰਨ ਮੂਜਬ ਚਲੋ ; ਤੁਸੀਂ ਐਡੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੋ, ਪੜ੍ਹੋ ਲਿਖੇ ਉ, ਕਾਨੂੰਨ ਤੁਹਾਡੇ ਨੌਹਾਂ ਦੀਆਂ ਛਿਲਤਾਂ ਹਨ।

ਇਹ ਮੇਰੇ ਝਾਂਸੇ ਵਿੱਚ ਕੀ ਆ ਗਿਆ ਏ, ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਵਜਾਉਣੀ ? ਮੇਰੇ ਤੇ ਇਸ ਨੇ ਕੋਈ ਅਹਿਸਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ।

ਜੇ ਬਕਵਾਸ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬਿਗਾਨੇ, ਰਾਜਾ ਪਰਜਾ ਸਭ ਨੌਲ ਘੱਤੋ, ਜੇ ਦਲੇਰੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਮਾਰ ਕੇ ਹੀ ਛੱਡਿਆ।

ਜਦੋਂ ਦਾ ਵਹੁਟੀ ਦਾ ਭਾਗ ਭਰਿਆ ਪੈਰ ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਹੈ, ਨੌਂ ਨਿੱਧਾਂ ਤੇ ਬਾਰਾਂ ਸਿੱਧਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਘਾਟ ਨਹੀਂ ਰਹੀ।

ਜਦੋਂ ਮਹਿੰਦਰ ਸੁਰੇਸ਼ ਦੇ ਘਰ ਬੀਮਾਰ ਪਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਸੁਰੇਸ਼ ਦੀ ਭੂਆ ਮਹਿੰਦਰ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਅਚਲਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪੇਕੇ ਘਰੋਂ ਬੁਲਾਣ ਗਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਤਕ ਮਹਿੰਦਰ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਭੂਆ ਨੇ ਜਦੋਂ ਮਹਿੰਦਰ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਤਾਂ ਅਚਲਾ ਘਬਰਾ ਗਈ ਉਸ ਨੂੰ ਘਬਰਾਹਟ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਕੇ ਭੂਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਡਰਨ ਵਾਲੀ, ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਬੀਬੀ, ਦੋ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਦਰ ਨੌਂ ਬਰ ਨੌ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਸ਼ਾਹੂਕਾਰਾਂ ਨੇ ਜੱਟਾਂ ਨੂੰ ਸੁਦੀ ਰੁਪਿਆ ਦੇ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਐਸੀ ਉੱਨ ਲਾਹੀ ਕਿ ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਨੰਗ ਹੋ ਬੈਠੇ।

ਤੁਸੀਂ ਫ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰੋ ਜੀ, ਮੈਂ ਨੰਗੇ ਧੜ ਵੀ ਲੜੀ ਜਾਵਾਂਗਾ, ਜਦ ਤੀਕ ਮੇਰੇ ਜੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਰੱਤ ਹੈ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੱਤੀ ਵਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿਆਂਗਾ।

ਗੱਲ ਕੀਹ ਜਿੰਨੇ ਫ਼ਰਜ਼ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਸਾਰਿਆਂ ਬਾਬਤ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੋਲੇ ਭਾ ਉਸ ਤੋਂ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਤੇ ਉਹ ਅੱਗੋਂ ਨੰਨੇ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪੜ੍ਹੀ ਗਿਆ। ਪਰਤੱਖ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਬਸ ਜੀ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਹੋਰ ਪੈਰਵੀ ਕਰਨ ਦੀ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਇੰਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੇਰਾ ਤੇ ਨ੍ਹਾਉਣ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਲਕੁਲ ਨੰਗ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ।

ਪੁੱਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੇ ਹੋਰ ਵਿਆਹ ਕਰਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਮੈਂ ਮਰਨ ਆਈ ਸਾਂ ਇਸ ਦੁਖੋਂ; ਪਰ ਨਹੀਂ ਮਰਾਂਗੀ, ਤੇ ਨ੍ਹੇਰੀ ਵਗਾ ਦਿਆਂਗੀ, ਸਭ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਗਾ ਦਿਆਂਗੀ।