ਜਿੱਥੇ ਬਨ ਬਨ ਦੀ ਲਕੜੀ ਕੱਠੀ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਉੱਥੇ ਸਰਵ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਮਤਾ ਕਿਵੇਂ ਪਾਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਮਤਾ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਰੰਗ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ।
ਜਦ ਨਸੀਮ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਨਸੀਮ ਨੇ ਉਸ ਬੁਰਛੇ ਪਾਸੋਂ ਆਪਣਾ ਈਮਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹੱਥੋਂ ਪਾਈ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਬੁੱਢੇ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਬਰੂਦ ਦਾ ਪਲੀਤਾ ਬਣ ਗਈਆਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਰਮਾਨ ਬਹੁਤਾ ਇਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਸੀ ਕਿ ਯੂਸਫ਼ ਉਸਦੇ ਕਾਬੂ ਨਾ ਆ ਸਕਿਆ।
ਤੈਨੂੰ ਬਲਦੀ ਉੱਤੇ ਤੇਲ ਪਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਲੜਾਈ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਬਲਦੀ ਤੇ ਤੇਲ ਪਾਣਾ ਹੈ, ਉਹ ਲੜਾਈ ਕਦੀ ਮਿਟਾਂਦਾ ਨਹੀਂ, ਗੱਲਾਂ ਬਣਾ ਕੇ, ਚੁਗਲੀਆਂ ਲਾ ਕੇ ਲੜਾਈ ਵਧਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦੇ ! ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਲਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਮੈਨੂੰ ਬਖਸ਼ੋ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਸਾਰਾ ਜਹਾਨ ਛੱਡ ਸਕਦੀ ਹਾਂ।
ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਇਹ ਲੇਖ ਲਿਖ ਕੇ ਉਹ ਬਲਦੀ ਦੇ ਬੁੱਥੇ ਜਾ ਫਸਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਖਲਾਸੀ ਹੋਣੀ ਕਠਨ ਹੈ।
ਮਾਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਮਗਰੋਂ ਮਿਲੇ ਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਬਲ ਬਲ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਵਾਰਨੇ ਤੇ ਚੁੰਮਨੇ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਤੇ ਗਵਾਚਾ ਜੀਵਨ ਮੁੜ ਲੱਭ ਪਿਆ ਸੀ।
ਅੱਜ ਤੇ ਦੋ ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਨਾਲ ਬਲਾ ਟਲ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਕੱਲ੍ਹ ਉਸ ਨੇ ਫਿਰ ਆ ਦਬਾਣਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ ਰੋਜ ਰੁਪਏ ਕਿੱਥੋਂ ਦੇਵਾਂਗੇ।
ਸ਼ਾਮੂ ਹੈ ਤੇ ਬੜੀ ਬਿੱਜ, ਉਹ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾਏਗਾ ਕਿ ਟੱਬੂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਨੰਤ ਰਾਮ ਦੀ ਛਾਤੀ ਤੋਂ ਅਧ ਸੇਰ ਮਾਸ ਕੱਟਿਆ ਜਾਏ-ਪਰ ਅਦਾਲਤ ਇਹੋ ਜਹੀ ਅਲੋਕਾਰ ਡਿਗਰੀ ਕਰਨ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਅਗਲੇ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਜਾਣੀ ਹੋਈ।
ਨੌਕਰ ਨੇ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਿਹਾ—ਟੁੱਕ ਰੱਜ ਕੇ ਖਾਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੇ ਓ, ਮੇਰੀਆਂ ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਦੀਆਂ ਬਾਚੀਆਂ ਨਿਕਲ ਆਈਆਂ ਨੇ। ਢਿੱਡ ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਾ ਭਰਿਆ।
ਜੇ ਤੂੰ ਇਸ ਕਰਤੂਤ ਤੋਂ ਬਾਜ ਨਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਬਾਚੀਆਂ ਮੇਲਣੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ ਤੇ ਤੇਰੇ ਘਰ ਦੇ ਦੌੜੇ ਆਣਗੇ।
ਲਾਲ ਵੇਖ ਕੇ ਬਾਛਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਈਆਂ, ਨੱਸ ਕੇ ਪੱਬਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਹੀ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।