ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ

ਗ਼ਰੀਬ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਘੱਟ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਜਗਤਾਰ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਸੁੱਖ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸੌਣ ਲੱਗੇ।

ਸਾਮੀ- ਸ਼ਾਹ, ਧਰਮ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਤੇਰੇ ਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਏ।
ਸ਼ਾਹ- ਲੈ, ਮੇਰੇ ਤੇ ਛੱਡੀ ਊ ਤੇ ਬੇਸ਼ਕ ਸੁਖਾਲਾ ਹੋ ਕੇ ਬਹਿ। ਮੈਂ ਧਰਮ ਨਾਲ ਏਡੀ ਉਮਰ ਹੋਈ ਏ, ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਦਗਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ! ਮੈਂ ਵੇਖਦੀ ਨਹੀਂ, ਹਰ ਵੇਲੇ ਸੁੱਜ ਭੜੋਲਾ ਬਣਿਆਂ ਰਹਿਨਾ ਤੂੰ। ਅੱਗੇ ਹੱਸਦਾ ਸੈਂ, ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਦਾ ਸੈਂ, ਹੁਣ ਤੇ ਜਿੱਕਣ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਦਹੀਂ ਜਮਾਈ ਰੱਖਨਾ ਏਂ।

ਐਤਕੀ ਫ਼ਸਲ ਔੜ ਨੇ ਭੁੰਨ ਸੁੱਟੀ ਏ, ਨਹੀਂ ਤੇ ਕੋਈ ਦੋ ਮਣ ਦਾਣਾ ਫੱਕਾ ਸਾਡੀ ਕੋਠੀ ਵੀ ਆ ਈ ਪੈਂਦਾ। ਮਹਿੰਗਾ ਸਸਤਾ ਸੁੱਟ ਕੇ ਕੋਈ ਚਾਰ ਛਿੱਲੜ ਬਣਾ ਈ ਲੈਂਦੇ।

ਜੁਮਾ ਚੀਰ ਪੜਾਂ ਦੀ ਚੁੜੇਲ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਲਈ ਟੁਰ ਪਿਆ ਤੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਰਵੇਲ ਵੀ ਉਠ ਕੇ ਟੁਰ ਪਿਆ ਪਰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪੋਲੇ ਪੋਲੇ ਜੁਮੇ ਨੂੰ ਸੁਣਾਉਤਾਂ ਸੁੱਟਦਾ ਰਿਹਾ। ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤਾਂ ਦੀ ਹੋਰ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਚੁੜੇਲ ਰਾਕਸ਼, ਰਾਕਸ਼ਣੀਆਂ ਬੜੀਆਂ ਆਫਾਤਾਂ ਡੱਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦੇ ਅਹਿਲਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਨਾਲ ਦੇ ਹੱਸ ਕੇ ਟਾਲ ਛੱਡਦੇ, ਸੁਣੀ ਅਣਸੁਣੀ ਕਰ ਛੱਡਦੇ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਹਰ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਸਨ।

ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਹੁਣ ਜੀਊਣ ਦੀ ਐਡੀ ਕੋਈ ਸੱਧਰ ਨਹੀਂ, ਬਥੇਰਾ ਜੀ ਲਿਆ ਏ। ਹੁਣ ਤੇ ਰੱਬ ਮੈਨੂੰ ਚੁੱਕ ਈ ਲਏ ਤੇ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਏ। ਭਾਗ ਚੰਗੇ ਹੋਣ ਤੇ ਸੁੱਤਿਆਂ ਸੁੱਤਿਆਂ ਦਮ ਨਿਕਲ ਜਾਏ।

ਸੁੱਖੀ ! ਹੁਣ ਸੁੱਤੀ ਕਲਾ ਨਾ ਜਗਾ। ਗੱਲ ਨੂੰ ਦੱਬੀ ਰਹਿਣ ਦੇ।

ਮੰਤ੍ਰ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਹੈ ਤਾਂ ਸਹੀ। ਪਰ ਮੰਤ੍ਰਾਂ ਦੇ ਭਰਮ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਰੂਹਾਨੀ ਪਾਂਧੀ ਹਨ, ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਖਿਆਲਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਤੇ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਹ ਕਦੇ ਕਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਾਭ ਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਜਗਤ ਦੀ ਖੁਦਗਰਜ਼ੀ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਤੋਂ ਇਕ ਘਰ ਵੱਖਰੇ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਇਹ ਆਮ ਵਰਤਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ੁਦਾ ਭੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸ਼ੁਦਾ ਹੀ ਹੋਵੇ।

ਸੁਨਾਉਣੀਆਂ ਕਿਉਂ ਸੁੱਟਦੇ ਹੋ; ਸਿੱਧੇ ਸਾਨੂੰ ਆਖੋ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਪਿਉ ਦੀ ਥਾਂ ਹੋ, ਅਸੀਂ ਕਿਉਂ ਮੰਦਾ ਮਨਾਵਾਂਗੇ।